Mies

Marc-Marie Huijbregts noemde in de herdenkingsuitzending voor Mies Bouwman in De Wereld Draait Door een klein dingetje dat tussen alle grote woorden verloren ging: Mies gebruikte werkstudenten in haar programma’s. Waar andere programma de assistentes als hersenloze aangevers van prijzen behandelden, zag je bij haar de omgekeerde wereld: een ploegje keurig geklede en gekapte jongemannen werkte zich uit de naad voor een vrouw die volledig de baas was over de show die ze presenteerde. Feminisme zonder grote woorden, maar gewoon in de praktijk.

Wat een beetje vergeten is, is de rol die zij speelde in de homo-emancipatie. Dat deed zij door bekende homoseksuelen (die soms voor het grote publiek nog in de kast zaten, zoals Wim Sonneveld) een prominente plaats te geven in haar talkshows. Beroemd zijn onder meer haar interviews met Gerard Reve, die haar een brief schreef dat hij wel een kind wilde maken bij haar ‘dat door een Deense Ezelin voorbeeldig zal worden opgevoed’. Mits haar man Leen Timp dat goed vond natuurlijk. Misschien is dat wel het grootste verschil met al die presentatoren (m/v) van tegenwoordig: haar authenticiteit heeft voor een deel te maken met haar persoonlijkheid, maar die werd wel gevoed door literatuur, kunst, cabaret en journalistiek. Kom daar nog maar eens om.

Op 8 oktober 1977, ik was dertien en hoorde er pas later van, presenteerde Mies Bouwman in het Concertgebouw Miami Nightmare. De avond was georganiseerd door de piepjonge Henk Krol als protest tegen de Amerikaanse zangeres Anita Bryant die de organisatie ‘Save our Children’ had opgericht tegen homo-emancipatie. Het werd een gedenkwaardige avond, waarbij onder meer Pia Beck, Robert Long en last but not least de Zangeres zonder Naam optrad die de zaal afbrak met haar lied ‘Luister Anita:

Maar beste vent hou gerust van je vriend.
En strijd voor je rechten, desnoods ervoor vechten.
Waar ze jou van beschuldigt heb jij niet verdiend.

Het is moeilijk om uit te leggen hoe groot de betekenis is van mensen die zich in het openbaar uitspreken voor de groep waartoe jij behoort in een tijd waarin dat nog niet helemaal normaal is. Dat durven alleen maar mensen met een sterk karakter.

Coen Peppelenbos

(foto boven Wim Sonneveld en Mies Bouwman: Mieremet, Rob / Anefo, CC0 1.0)

Deze column verscheen eerder in een iets kortere vorm in de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden  op 3 maart 2018.